SOSYOLOJİ NEDİR?
Sosyoloji ya da toplum bilim, toplum ve insanın etkileşimi üzerinde çalışan bir bilim dalı. Toplumsal (sosyolojik) araştırmalar sokakta karşılaşan farklı bireyler arasındaki ilişkilerden küresel sosyal işleyişlere kadar geniş bir alana yayılmıştır. Bu disiplin insanların neden ve nasıl bir toplum içinde düzenli yaşadıkları kadar bireylerin veya birlik, grup ya da kurum üyelerinin nasıl yaşadığına da odaklanmıştır. Toplum bilimi alanında çalışan bir kişiye de sosyolog denir. Bir akademik disiplin olarak toplum bilimi bir sosyal bilim olarak kabul edilmektedir ve 19. yüzyılın ilk çeyreğinde gelişmiş diğer bilim dalları ile karşılaştırıldığında göreceli olarak gençtir. Birçok sosyolog bir veya daha fazla uzmanlık alanında veya alt dallarında çalışmaktadır." Sociology " kelimesi, Yunanca “bilim” anlamına gelen “logy” eki ve Latince' de, genel anlamda insanı işaret eden, üye, arkadaş veya dost anlamındaki, “socius” kelimesinden gelen “socio-” kökünden oluşur. Toplum bilimi geniş çerçeveli bir disiplin olduğu için, profesyonel toplum bilimciler için bile tanımını yapmak güçtür. Bu disiplini tanımlamak için işe yarayan yollardan biri bu disiplini toplumun farklı boyutlarını inceleyen alt dalların oluşturduğu bir küme olarak tanımlamaktır. Örneğin toplumsal sınıflaşma eşitsizliği ve sınıfsal yapıları, demografi nüfusun miktar ve türündeki değişimleri, suç bilimi suç davranışı ve çarpıklıkları, politik toplum bilimi hükumet ve yasaları, ırk toplum bilimi ve cinsiyet toplum bilimi ırk ve cinslerin eşitsizliği kadar ırk ve cinsiyetlerin toplumsal yapılarını inceler. Doğadaki birçok çapraz disiplini içerecek şekilde, ağ çözümlemesi gibi yeni toplumsal alt bilim dalları ortaya çıkmaya devam etmektedir. Birçok toplum bilimci, akademi dışında yararlı araştırmalar yapmaktadır. Bulguları eğitimcilere, yasa yapıcılara, yöneticilere, yenilik yapmak isteyenlere, iş dünyasının liderlerine ve toplumsal sorunları çözme ve sosyal politikalar oluşturma konusuyla ilgilenenlere yardımcı olmaktadır. Sosyoloji nedir? Sosyoloji insan toplumlarını bilimsel,sistematik ve eleştirel olarak inceleyen sosyal bir bilimdir. Bu sosyolojinin en genel düzeyde tanımlanmasıdır [sosyoloji] Sosyoloji neyi inceler? Toplumun yapısını, organizasyonu, değişimi ve işleyişini inceler. Sosyolojik bakış açısı nedir? Sosyolojik bakış açısı sosyolojini toplumsal olaylara nasıl yaklaştığını, nasıl incelendiğini, sosyolojinin olayları incelemesini diğer sosyal bilimlerden nasıl farklı olduğuyla ilgilidir. Daha öncede ifade edildiği gibi sosyoloji toplumsal bağlam içerisinde sosyal davranışı inceler. Sosyal davranış bireylerin bir anlam ifade eden ve diğer insanlarla ilişkili davranışlarıdır. Sosyal davranış sosyal ilişki ve etkileşim sonucu oluşur. Sosyoloji sosyal davranışı açıklamak için kendine özgü bir bakış açısı geliştirmiştir. Bu bakış açısı belli temel öncüllere dayalıdır. Bunları şöyle ifade edebiliriz: 1- İnsanlar sosyal varlıklardır. 2- Sosyal davranış öğrenilir. 3- Toplum insanların ait olduğu en geniş gruptur. 4- İnsanlar tek boyutlu değildir. Bu nedenle sosyal davranışta çok boyutludur. 5- Birey davranışlarındaki ilişki toplamı açısından incelenir. Türkiye’de sosyolojinin kurucusu kimdir? Türkiye’de sosyolojinin kurucusu Ziya Gökalp’ dir. Sosyolojiye önemli katkı sağlayan başlıca düşünürler kimlerdir? 1- E. Durkheim 2- K. Marks 3- M. Weber 4- V. Pareto 5- G.Simmel 6- W. Mills 7- T. Parsons Sosyoloji/ Sociology kelimesi socius ve logy kelimelerinin birleşiminden meydana gelmektedir. Günümüzde Toplum Bilim anlamına gelen bu kelime, Yunancada bilim anlamına gelen logyeki ve Latincede arkadaş, dost gibi insanı anlatan bir kelime olan socius birleşimi ile anlamını tamamlamaktadır.Kelimenin bu şekilde oluştuğu fikri, 1838de Auguste Comte tarafından açıklanmıştır. 19. yüzyıl itibariyle adını duyurmaya başlayan bu bilim dalı, fazlasıyla genç olmasının yanı sıra arka planında oldukça köklü fikirleri bulundurmaktadır. Bilgi ve felsefi bir alt yapı ile harmanlanan sosyoloji bilimi ile uğraşan kişilere Sosyolog denilmektedir. Sosyologlar, toplumun işleyişini, yapısını, toplumda meydana gelen değişiklikleri araştırarak incelemektedirler. Bu araştırma ve inceleme aşamalarında ise sosyoloji belirli bilimsel sistemleri kullanmaktadır. Sosyolojinin babası olarak kabul edilen Auguste Comte, aynı zamanda bir matematikçi ve filozof olarak da ün yapmıştır. Comte, Sosyoloji neden diğer bilim dalları gibi bir dal olmasın tezi ile işe başlayarak sosyolojiyi; kimya, biyoloji, matematik, astronomi gibi uğraştığı bu bilimlerin üzerinde görmüştür. 19. yüzyıl dünyasında Comte tarafından temelleri atılan sosyolojiye Emile Durkheimin de büyük katkıları söz konusudur. Fransız sosyolog Emile Durkheim, LAnnée Sociologique adında yayın kurmuştur. Bu yayın sosyolojiyi bambaşka noktalara taşımıştır. Özellikle Din Sosyolojisi ile ilgilenen Durkheim, toplumların Tanrı ile ilişkisini ve bunun topluma etkisini incelemiştir. Sosyoloji 20.yüzyıla gelindiğinde de sosyologlar tarafından kurulan çeşitli toplum bilimleri bölümleri ile aşama kaydetmeye devam etmiştir. Özellikle de 1919da Almanyada Ludwing Maximillans University of Munich de Max Weber tarafından kurulan toplum bilimi bölümü, sosyoloji bilimine çeşitli katkılar sağlamıştır. 1905 yılında kurulan Amerikan Toplum Bilim Birliği ise dünyanın en büyük profesyonel sosyologlar birliği olarak tarihe geçmiştir. Sosyolojinin Bazı Genel Özellikleri *Sosyoloji olması gereken toplumu değil var olanı inceler. *Bireye ait sorunlar sosyolojinin ilgi alanına girmez. *Sosyoloji toplumu bir bütün olarak inceler. *Sosyoloji toplumdaki benzer sosyal olayları inceleyerek bunların ortak noktalarını tespit eder ve buna göre çeşitli genellemelerde bulunur. Ancak sosyoloji tüm toplumlar için geçerli olacak evrensel kurallar oluşturmaz. *Sosyoloji objektiftir, araştırma ve incelemelerinde kendine özgü teknikler kullanır. Sosyolojinin Bazı Alt Dalları
*Din Sosyolojisi
*Hukuk Sosyolojisi
*Kent Sosyolojisi
*İktisat Sosyolojisi
*Sanat Sosyolojisi
*Ahlak Sosyolojisi
*Sağlık Sosyolojisi
*Siyaset Sosyolojisi
*Göç Sosyolojisi
*Tarih Sosyolojisi Önemli Sosyologların Yaklaşım ve Yöntemleri
-Auguste Comte, Pozitivist
-Emile Durkheim, Pozitivist
-Karl Marx, toplumları ekonomik dayanaklar ile açıklar, diyalektik materyalist
-Max Weber, Anlamcı ve etkinlikçi
Kavramlar;
- Toplumsal gerçeklik
- Toplumsal yapı
- Toplumsal ilişkiler
- Toplumsal gruplar
- Toplumsal katmanlaşma
- Toplumsal gelişim
- Toplumsal politikalar
- Kültür
- Toplumsal kurumlar
- Toplumsal değişme
- Toplumsal çözülme
- Sosyonik
Dallar;
- Ahlâk Sosyolojisi
- Aile Sosyolojisi
- Askeri Sosyoloji
- Beden toplum bilimi
- Bilgi Sosyolojisi
- Bilim Sosyolojisi
- Çalışma Sosyolojisi
- Çevre Sosyolojisi
- Din Sosyolojisi
- Eğitim Sosyolojisi
- Endüstri Sosyolojisi
- Folk Sosyolojisi
- Göç Sosyolojisi
- Cinsiyet Sosyolojisi
- Hukuk Sosyolojisi
- İktisat Sosyolojisi
- İnsan Ekolojisi
- Kent sosyolojisi
- Köy Sosyolojisi
- Kurumlar Sosyolojisi
- Küçük Topluluklar Sosyolojisi
- Kültür Sosyolojisi
- Medikal Sosyoloji
- Natüralist Sosyoloji
- Sağlık Sosyolojisi
- Sanat Sosyolojisi
- Sanayi Sosyolojisi
- Siyaset Sosyolojisi
- Toplumsal Psikoloji
- Tarih Sosyolojisi
- Uluslararasi İlişkiler Sosyolojisi
- Uygulamalı Sosyoloji
-
19 Ocak 1798
Montpellier, Fransa5 Eylül 1857 (59 yaşında)
Paris, Fransa18. yüzyıl felsefesi Batı felsefesi
AGUSTE COMTE.(ÖRNEK)