Magma, çoğu volkanik patlamaya neden olan itici gücü sağlayan çözünmüş gazlar içerir. Magma yüzeye doğru arttıkça ve basınç azaldıkça, gazlar magmanın sıvı kısmından (eriyik) salınır ve yukarı doğru hareket etmeye devam eder ve sonunda atmosfere salınır.Büyük patlamalar kısa sürede muazzam miktarda gaz açığa çıkarabilir. 1991 Pinatubo Dağı'nın üst atmosfere tek bir günde 250 megatondan fazla gaz enjekte ettiği düşünülüyor.(USGS Volcano Hazards Program)
Ayrıca,magma asla yüzeye ulaşmasa bile, gazlar sürekli olarak atmosfere topraktan, volkanik menfezler, fumaroller ve hidrotermal sistemlerden kaçabilir.
Şimdiye kadar en bol bulunan volkanik gaz, zararsız olan su buharıdır. Bununla birlikte, volkanlardan önemli miktarlarda karbondioksit, sülfür dioksit, hidrojen sülfür ve hidrojen halojenürler de yayılabilir. Konsantrasyonlarına bağlı olarak, bu gazların hepsi insanlar, hayvanlar, tarım ve mülk için potansiyel olarak tehlikelidir.
Karbondioksit, Dünya atmosferindeki havanın yaklaşık% 0,04'ünü oluşturur. Ortalama bir yılda, volkanlar yaklaşık 180 ila 440 milyon ton karbondioksit salmaktadır. Bu renksiz, kokusuz gaz volkanlardan yayıldığında, tipik olarak çok hızlı bir şekilde düşük konsantrasyonlara seyreltilir ve hayatı tehdit etmez. Bununla birlikte, soğuk karbondioksit gazı havadan daha ağır olduğu için, çok yalın atmosferik koşullarda çok daha yüksek konsantrasyonlara ulaşabildiği alçakta bulunan alanlara akabilir. Bu, insanlar ve hayvanlar için ciddi riskler oluşturabilir. % 3'ten fazla CO2 ile hava solumak hızlı bir şekilde baş ağrısına, baş dönmesine, artmış kalp atış hızına ve nefes alma zorluğuna yol açabilir. Yaklaşık% 15'i aşan karıştırma oranlarında, karbondioksit hızla bilinç kaybına ve ölüme neden olur.(USGS Volcano Hazards Program)
Gelelim Avustarlya'da ki yangının Dünya'da ki iklime etkisine ;
Volkanlar patladığında, havaya gaz ve partikül karışımı yayarlar. Kül ve kükürt dioksit gibi bazılarının soğutma etkisi vardır, çünkü onlar (veya neden oldukları maddeler) güneş ışığını dünyaya girmesini engellerler. CO2 gibi diğerleri sera etkisine ekleyerek ısınmaya neden olur."Soğutma etkisi özellikle, güneş engelleyici parçacıkları stratosfere kadar patlayabilen büyük patlamalar durumunda - 1991'de Pinatubo Dağı gibi - bir sonraki yıl küresel sıcaklıklarda önemli bir düşüşe neden oldu"(The Guardian). Belirli bir püskürmeden sonra gözlemlenen soğutmanın kesinlikle bu püskürmenin bir sonucu olduğunu bilmek zordur, ancak çoklu püskürmelerden sonra ortalama küresel sıcaklık değişimini incelemek güçlü bir bağlantı sağlar.
Aslında bu tip yangınları tam olarak "yanardağ patlaması" sınıfında inceleyemeyiz.Bu yangınla bazı fiziksel/kimyasal şartlar eşdeğer olabilir fakat tamamen aynı değildir.Yangında atmosfere salınan su buharı kat kat daha yüksektir.Avusturalya'da bolca bulunan 10 yaşında ki bir Okaliptüs ağacı günde 400 litre su tüketiyor. ( Prof. Dr. Mehmet Sıkı).Bu ağaç yandığında açığa çıkacak su oranı,Karbonmonoksit ve diğer partiküller atmosfere dağılacak ve ilk başta bölgede,Sonra ise (etkisi ilk bölgeye nazaran az da olsa) yayılarak etkisini sürdürecek ve bir süre sonra derişimi (Tüm Dünya atmosferi ile) düşerek etkisi minimuma inecek..
Etkileri ise tahminen mevsimlerin daha serin geçmesi,Bölgede ki sera etkisinin çok daha yüksek seviyelere ulaşması,İklimin geçici (önlem alındığı takdirde) olarak sekteye uğrayarak daha farklı şartlar yaşanmasıdır..
Sarp Özdoğan -- Monoton --
