Upwelling, soğuk suyun yüzeye çıkarılmasını içeren bir süreçtir. Dünya'nın dönüşü ve çoğunlukla Doğu'dan Batı'ya esen rüzgarın birleşimi nedeniyle dipteki suyun yükselmesiyle gerçekleşir.
Yükselme, kıyı şeritlerinde de meydana gelebilir. Rüzgar Karadeniz sahili boyunca güneye estiğinde, suyun yüzeyi boyunca sürtünme, Dünya'nın dönüşü ile birleştiğinde, yüzey suyunun karadan dışarı itilmesine neden olur. Derindeki su yüzeye çıkar ve beraberinde besinleri ve soğuk suyu yukarı getirir. Bazı yerlerde, yükselme havayı bile etkileyebilir. San Francisco gibi yerlerde, yükselmenin getirdiği soğuk su sıcaklıkları, hava sıcaklıklarının düşmesine ve daha yoğun sis oluşmasına neden olabilir. Ülkemizde Karadeniz illerinde de kara sıcaklığı etkilenmiştir
Dünyanın dönüşü ve çeşitli su katmanları arasındaki sürtünmenin birleşimi, suyun toplam rüzgardan farklı bir yönde 90 derece taşınmasına neden olur. Kuzey yarım kürede su 90 derece sağa hareket eder ve güney yarım kürede aynı etki suyun sola hareket etmesine neden olur. Bu olaya Ekman taşıması denir.
Çokça sorulan soru; DEY (Deniz etkisi yağış) mekanizmaları bu "upwelling olayından etkilenir mi ?
-Hayır.. Kış ayında herhangi bir Deniz etkisi yağış mekanizmasının etkilenmesi beklenmiyor. Olası bir DEK (Deniz etkisi kar) sisteminde de olumlu/olumsuz bir etkisi olması beklenmiyor
Yararlanılan kaynaklar: - CIMI
-Wikipedia
-UCSD.edu
-NOAA