- Resmi Gönderi
2025 Sonbaharı İçin Avrupa Mevsimlik Hava Tahminleri
2025 yılı sonbahar mevsimi (Eylül, Ekim, Kasım) için önde gelen meteoroloji merkezlerinin yayınladığı uzun vadeli hava tahminleri, Avrupa genelinde sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyredeceğine ve yağışların birçok bölgede ortalamanın altında kalabileceğine işaret etmektedir.
ECMWF ve Copernicus Mevsimlik Tahminleri
Sıcaklık Anomalisi: Avrupa Orta Vadeli Hava Tahmin Merkezi (ECMWF) ve onun ürünlerini yayınlayan Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin çoklu model mevsimlik tahminleri, 2025 yazının geri kalanından sonbahara geçişte Avrupa’nın büyük bölümünde sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde olacağını gösteriyor.Özellikle yaz sonu ve sonbahar başı için, Avrupa genelinde ortalamanın üzerinde sıcak hava olasılığı belirgin. Copernicus çoklu-model projeksiyonlarına göre Eylül-Ekim-Kasım döneminde Avrupa’nın çoğunda sıcaklıkların normalden yüksek geçme olasılığı yüksektir. Bu eğilim, iklim değişikliğiyle uyumlu bir şekilde mevsim geneli sıcaklığın normalin üzerinde olacağı senaryonun en olası senaryo olduğunu göstermektedir. Sadece İskandinavya bölgesi zaman zaman istisna oluşturabilir (yer yer mevsim normallerine yakın) ancak genel Avrupa tablosu sıcaktır
Yağış Eğilimleri: ECMWF/Copernicus tahminlerinde yağışların Avrupa’nın geniş kesiminde mevsim normallerinin altında kalması bekleniyor. Özellikle Orta ve Doğu Avrupa’da 2025 sonbaharında toplam yağışın ortalamanın altında olma olasılığı güçlüdür. Bunun anlamı, yaz aylarından gelen kuraklık eğiliminin sonbaharın ilk yarısında da devam edebileceğidir. ECMWF’nin son projeksiyonlarına göre pozitif bir Kuzey Atlantik Salınımı (NAO+) sonbaharda etkili olabilir, bu da Atlantik kökenli yağışlı sistemlerin ilk dönemde Akdeniz’e inemeyip kuzeyde kalmasına yol açabilir. Nitekim Ekim 2025’in büyük bölümünde Avrupa’nın güney yarısının alışılmadık derecede kurak geçeceği, yağışlarda belirgin bir artışın ancak Kasım sonuna doğru Akdeniz’in bazı kesimlerinde görülmeye başlayabileceği ECMWF modelinde vurgulanmaktadır. Örneğin ECMWF, Kasım 2025’te Akdeniz’de (özellikle İtalya çevresi, Adriyatik kıyıları, Sardunya ve Sicilya gibi bölgelerde) yağışlarda bir miktar toparlanma olabileceğini öngörmüştür. Yine de sonbaharın ilk kısmında Avrupa genelinde olağandan kuru bir hava hakim olabilir. Copernicus mevsimlik tahmin haritaları da Fransa’dan Orta Avrupa’ya uzanan geniş coğrafyada normallerden daha az yağış senaryosunun en olası olduğunu ortaya koymaktadır.
Türkiye Açısından: ECMWF’nin ürettiği verilere dayanan Türkiye MGM mevsimlik tahminine göre 2025 sonbaharının ilk aylarında Türkiye genelinde sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde seyredecek, özellikle Marmara’nın batısı, Ege, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da sıcaklıkların normalin 1-2°C üzerinde olacağı beklenmektedir. Bu bölgeler dışında kalan yerlerde de sıcaklıklar yaklaşık 0,5-1°C kadar normallerin üstünde öngörülmektedir.
Yağışların ise Türkiye genelinde mevsim normalleri civarında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Bu durum, Avrupa geneli için öngörülen kurak tabloya kıyasla Türkiye’de sonbahar yağışlarının uzun dönem ortalamalarına yakın olabileceğini göstermektedir. Ancak, Akdeniz havzasının genelinde modellenen NAO+ durumu göz önüne alındığında, sonbaharın ilk bölümünde Türkiye’nin özellikle batı ve güney kesimlerinde yağışların gecikmesi olasıdır. Yine de Eylül ve Ekim aylarında yerel sağanaklar alabiliriz; MGM de sonbahar yağış tahminlerini “mevsim normali civarı” şeklinde vererek belirgin bir sapma öngörmemektedir
Birleşik Krallık Met Office Uzun Vadeli Tahmini
İngiltere Met Office, küresel uzun vadeli mevsimlik tahmin sisteminde Avrupa için benzer bir tablo çizmektedir. 2025 sonbaharında Avrupa’da mevsim normallerinden daha sıcak koşulların baskın olacağı Met Office’in Haziran 2025’te yayımladığı sezonluk iklim görünümünde belirtilmiştir Met Office çoklu model değerlendirmelerine göre Güney Avrupa’nın tamamında sonbahar sıcaklıklarının normalin üzerinde geçmesi bekleniyor; örneğin Kıbrıs civarında mevsim normallerinin çok üzerinde sıcaklık olasılığı görülürken Cebelitarık çevresinde de belirgin bir sıcaklık fazlalığı beklenmektedir. Genel olarak Avrupa’nın güney kesimlerinde Ekim-Kasım döneminde normalden daha sıcak bir mevsim ihtimali yüksektir.
Yağış konusunda Met Office, Avrupa için belirgin bir anomali sinyali olmadığını rapor etmektedir. Uzun vadeli çok-model çıktılara göre Sonbahar (Ekim-Kasım) yağışları konusunda “klimatolojik olasılıklar” geçerlidir, yani mevsim normalleri civarında veya rastgele dalgalanma aralığında yağış beklenebilir. Özellikle Güney Avrupa için Temmuz-Eylül periyodunda yağışların normale yakın seyretmesi, Ekim-Aralık periyodunda ise modellerin belirgin bir sapma göstermemesi (sinyal yok anlamında “climatological odds”) söz konusudur.. Bu ifade, yağış dağılımında güçlü bir kuru veya yağışlı sinyal öngörülmediğini gösterir. Yani Met Office, sonbahar aylarında yağışların bölgeden bölgeye değişebileceğini ancak toplamda olağandışı bir kuraklık ya da anormallik için net bir işaret olmadığını belirtmektedir.
Türkiye özelinde, Met Office’in küresel modelleri ayrı bir çıktı vermemekle birlikte, Türkiye’nin sonbaharda Avrupa’nın genel sıcak eğilimine katılacağı ve sıcaklıkların büyük olasılıkla normalin üzerinde seyredeceği anlaşılmaktadır. Yağış konusunda ise model belirsizliği yüksek olup, en fazla “mevsim normali civarı” bir toplam yağış ihtimali değerlendirilmektedir.
Deutscher Wetterdienst (DWD) – Almanya Mevsimlik İklim Tahmini
Almanya Meteoroloji Servisi DWD’nin sezonluk iklim tahminleri, 2025 yaz sonu ve sonbaharının ortalamadan belirgin şekilde daha sıcak geçeceği yönündedir. DWD, yayınladığı saisonale Klimavorhersage bülteninde Yaz mevsiminin (Haziran-Temmuz-Ağustos) %93 olasılıkla normalden daha sıcak olacağını aktarmış ve geç yaz dönemi olarak tanımlanan Temmuz-Ağustos-Eylül döneminin de %93 olasılıkla mevsim normallerini aşacağını belirtmiştir Bu yüksek olasılıklar, DWD modelinde Almanya ve çevresinin sonbahar başlangıcına kadar güçlü bir sıcak anomali yaşayacağına işaret ediyor. Tahmin güvenilirliği bu dönem için “orta” olarak verilmiştir DWD ayrıca yaz başında %81 olarak hesapladığı sıcak geçme olasılığını, gelen verilerle %93’e yükselterek sıcak senaryonun iyice pekiştiğini vurgulamıştır. Bu durum, yazdan sonbahara geçişte de sıcaklık anomalilerinin süreceğini destekliyor.
Yağış ve kuraklık beklentileri DWD tahminlerinde dikkat çekicidir. DWD, 2025 sonbaharına girerken toprak nemi ve yağış açısından normale göre olumsuz bir tablo öngörüyor. Kurumun mevsimlik iklim tahmininde, **“son yaz, erken sonbahar ve genel sonbahar döneminde toprak neminin normalden daha düşük olma eğiliminin orta-yüksek olduğu” ve “yağışların da 1991–2020 ortalamasına göre daha az gerçekleşme eğilimi taşıdığı” ifade edilmektedir. Özellikle Doğu Avrupa’da yağışların düşük kalma olasılığının diğer bölgelere göre biraz daha yüksek olduğu belirtilmiştir. Bu, Avrupa’nın doğu ve güneydoğu kesimlerinde (Balkanlar, Karadeniz çevresi ve muhtemelen Türkiye’nin Trakya ve doğu bölgeleri dahil) sonbahar kuraklık riskinin arttığını göstermektedir. DWD, Almanya için de sonbaharda ortalamanın altında yağış ve toprakta nem açığı ihtimaline karşı uyarıda bulunmuştur.
DWD’nin işaret ettiği daha kuru koşullar, Türkiye’de özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’nun sonbahar başında yağışsız kalması şeklinde ortaya çıkabilir.
Météo-France (Fransa) 3 Aylık Eğilim Tahmini
Fransa Meteoroloji servisi Météo-France, her ay yayınladığı üç aylık iklim eğilim raporlarında 2025 sonbaharına dair benzer tahminler sunmaktadır. Temmuz-Ağustos-Eylül 2025 dönemi için yayımlanan son bültende, Avrupa’nın tamamında mevsim normallerinden daha sıcak bir çeyrek yıl geçirme olasılığının en yüksek senaryo olduğu belirtilmiştir. Raporda, Avrupa ve Akdeniz havzası genelinde sıcaklıkların mevsim normalinden yüksek geçmesinin en olası durum olduğu vurgulanmıştır. Bu, sonbahar başlangıcını da kapsayan bir periyot için verildiğinden, sonbaharın ilk kısmında (Eylül civarı) Fransa ve genel Avrupa’da sıcak hava dalgası riskinin yüksek olduğunu göstermektedir. Kısa süreli serinleme epizotlarının tamamen dışlanmasa da genel eğilimi bozmayacağı not edilmiştir.
Yağış açısından Météo-France, Fransa anakarasından Orta Avrupa’ya uzanan geniş bir alanda normallerden daha kuru bir üç ayın en olası senaryo olduğunu bildirmiştir. Özellikle yaz sonunda Batı ve Orta Avrupa’da yüksek basınç şartlarının normalden daha sık görülmesi beklenmekte, bunun da geniş ölçekli bir yağış azlığına yol açacağı tahmin edilmektedir. Météo-France Korsika ve Akdeniz’in en güney kesimleri dışında Avrupa’nın büyük bölümünde ortalamanın altında yağış ihtimalinin ağırlıkta olduğunu ifade ediyor. Bununla birlikte, rapor “her ne kadar genel eğilim kuru olsa da, lokal olarak kısa süreli aşırı yağışlı hadiselerin (örneğin şiddetli sağanak veya fırtınaların) yaşanmasının ihtimal dışında olmadığını” da eklemektedir. Yani sonbaharda genel kurak bir manzara beklenirken, özellikle Akdeniz’e has lokal şiddetli yağışların (örneğin İtalya veya Fransa’da Cevenol olayı benzeri) görülebileceği belirtiliyor. Bu uyarı, kurak geçen bir dönemde yerel aşırı yağışların ani sellere yol açabileceği konusunda bir hatırlatma niteliğindedir.
Türkiye için çıkarımlar: Météo-France doğrudan Türkiye hakkında bilgi vermese de, Avrupa genelindeki kuru ve sıcak eğilimin Akdeniz’in doğusunu da kapsaması muhtemeldir. Özellikle Eylül 2025’te Türkiye’nin Ege ve Marmara bölgeleri, Avrupa’daki yüksek basınç hakimiyetinden etkilenerek normalden daha az yağış alabilir. Météo-France’ın “Avrupa’nın büyük kısmı için kurak senaryo” öngörüsü Türkiye’nin Trakya ve Batı bölgelerini de içeriyor. Özellikle Ekim-Kasım döneminde Karadeniz kıyıları veya Güneybatı kıyılarında lokal aşırı yağış riskleri göz ardı edilmemelidir.
